Kỹ thuật chăm sóc lợn nái mang thai (lợn nái chửa)

Việc chăm sóc, nuôi dưỡng lợn nái đúng kỹ thuật sẽ giúp lợn có tỷ lệ thụ thai cao, số lượng lợn con nhiều, trọng lượng lợn sơ sinh lớn và sức sống cũng tốt hơn; đồng thời lợn mẹ sau sinh cũng có thể trạng tốt, tiết sữa nhiều, thời gian động dục trở lại sớm. Bài viết sau đây sẽ hướng dẫn bà con kỹ thuật chăm sóc lợn nái mang thai.

1. Nhận biết lợn nái mang thai

Bà con cần sớm phát hiện lợn nái chửa để có chế độ chăm sóc, nuôi dưỡng hợp lý, đảm bảo cho lợn mẹ và bào thai phát triển khỏe mạnh, tránh các bệnh lý không mong muốn. Để phát hiện lợn chửa, bà con cần kiểm tra các thông tin:

– Thời gian phối giống cho lợn lần cuối cùng, số lần phối.

– Sau khi phối giống lợn có động dục lại không.

– Lợn có bệnh về đường sinh dục không.

– Tình hình nuôi dưỡng lợn nái.

Cách phát hiện lợn nái chửa

Lợn nái chửa thường có biểu hiện hay nằm sấp, tứ chi và thành bụng xuất hiện phù thũng. Bầu vú to lên và bè ra. Lợn yên tĩnh, ăn uống tốt và ngủ ngon, bụng phát triển to lên rõ rệt. Lợn không có biểu hiện động dục trở lại sau 21 ngày kể từ lúc phối giống.

2. Nuôi dưỡng lợn nái chửa

Chế độ ăn uống của lợn nái chửa vô cùng quan trọng. Ăn uống khoa học sẽ giúp lợn mẹ có thể trạng tốt nhất, số lượng lợn con nhiều và phát triển khỏe mạnh, lợn mẹ sau sinh tiết sữa nhiều và sớm động dục trở lại. Bà con nên chú ý mức ăn cho lợn nái chửa theo từng giai đoạn và từng giống lợn. 

Mức ăn cho lợn nái chửa

Giống lợn/Trọng lượng lợn nái (kg) Thức ăn/nái/ngày (kg) theo từng giai đoạn chửa của lợn (ngày) Số bữa ăn/ngày
01 – 84  ngày 85 – 110 ngày 111 – 114 ngày
Giống nội 50 – 65 1 – 1,2 1,4 – 1,5 0,8 – 1,0 2
65 – 85 1,2 – 1,3 1,5 – 1,7 1 – 1,2 2
Giống lai F1 80 – 100 1,3 – 1,4 1,5 – 1,7 1 – 1,2 2
100 – 120 1,4 – 1,5 1,7 – 1,9 1,1 – 1,3 2
120 – 140 1,5 – 1,8 1,9 – 2,2 1,2 – 1,4 2
140 – 160 1,8 – 2,0 2,2 – 2,5 1,3 – 1,5 2
Lợn ngoại > 130 2 – 2,4 2,5 – 2,8 1,4 – 1,6 2

Thức ăn và cách cho ăn

Thức ăn cho lợn nái chửa phải đảm bảo chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất. Tránh cho lợn ăn những thức ăn ôi, thiu, mốc… Lợn nái ăn phải những thức ăn này dễ bị tiêu thai, thai gỗ, sảy thai hoặc lợn con đẻ ra nhẹ cân, thể trạng yếu ớt. Cho lợn ăn đúng giờ để kích thích tính thèm ăn, khi đổi khẩu phần ăn phải thay đổi từ từ cho lợn quen dần. 

Bà con có thể sử dụng Máy nghiền cám 3A3Kw để chủ động chế biến cám chăn nuôi tại nhà, đảm bảo cám chất lượng và giá thành rẻ.

Mức ăn của lợn nái chửa trong ngày tùy thuộc vào thể trạng lợn gầy, béo hay bình thường. Nếu lợn nái gầy bà con cần cho ăn tăng cường, ngược lại nếu lợn nái quá béo phải giảm thức ăn đã phối trộn và tăng thức ăn thô xanh.

Lợn nái mang thai thường háo nước, bà con cần chuẩn bị sẵn nước sạch, thay nước mới hàng ngày và cọ rửa máng nước thường xuyên.

Vào mùa đông, khi nhiệt độ trong chuồng nuôi dưới 15 độ C, lợn nái cần được ăn tăng thêm (0,2 – 0,3 kg thức ăn/nái/ngày) để bù vào phần năng lượng mất đi do phải chống lạnh.

3. Chăm sóc lợn nái chửa

Đảm bảo chế độ vận động cho lợn nhưng yên tĩnh và không xáo trộn đàn. Chuồng trại thoáng mát, duy trì nhiệt độ 26 – 28 độ C là tốt nhất.

Kỹ thuật chăm sóc lợn nái chửa - Tắm mát cho lợn

Tắm cho lợn

Trước khi đẻ 7 – 10 ngày cần vệ sinh và xoa bóp bầu vú cho lợn nái 1 – 2 lần/ngày để kích thích thông tia sữa.

Kỹ thuật chăm sóc lợn nái chửa  - Vệ sinh và xoa bầu vú cho lợn chửa trước khi đẻ 7-10 ngày

Vệ sinh và xoa bầu vú cho lợn chửa trước khi đẻ 7-10 ngày

Vệ sinh phòng bệnh: Thường xuyên vệ sinh máng ăn, máng uống và chuồng trại. Tiêm phòng cho lợn nái chửa trước thời gian dự kiến đẻ 15 ngày theo đúng quy định thú y. Có sổ và ghi đầy đủ tình trạng sức khỏe, lượng thức ăn và vắc xin phòng bệnh.

Nái hậu bị – Chửa lứa 1:

Trước phối giống lần đầu

Kỹ thuật chăm sóc lợn nái chửa - Tiêm vắc xin trước phối giống lần đầu

Trước ngày đẻ dự kiến

Kỹ thuật chăm sóc lợn nái chửa - Tiêm vắc xin trước ngày đẻ dự kiến

Nái rạ mang thai (tuần trước đẻ)

Kỹ thuật chăm sóc lợn nái chửa - Tiêm vắc xin nái rạ mang thai tuần trước đẻ

Ghi chú: Vắc xin Farrowsure: phòng bệnh pavovirus, đóng dấu lợn, bệnh xoắn khuẩn (Leptospira). Ở những vùng có bệnh tai xanh, cần tiêm vắc xin tai xanh cho lợn nái trước khi phối giống, 4 tháng tiêm nhắc lại 1 lần.

4. Một số chú ý

Bà con không nên cho lợn nái chửa ăn quá nhiều vì khi lợn nái béo sẽ gây khó đẻ, vận động kém nên có thể đè chết con, tiết sữa cũng hạn chế hơn.

Ngược lại, bà con cũng không nên để lợn nái chửa ăn quá ít. Lợn nái bị gầy sẽ dễ mắc bệnh, thiếu sữa nuôi con, lợn nái bị hao mòn nhiều trong giai đoạn nuôi con và sẽ lâu động dục trở lại sau khi lợn con cai sữa. 

Chế độ ăn của lợn nái chửa cần cung cấp đủ vitamin và chất khoáng. Vitamin và chất khoáng rất quan trọng cho sự phát triển của bào thai. Thiếu vitamin lợn con sẽ phát triển chậm, sức sống kém, dễ chết yểu.  Thiếu chất khoáng, xương lợn con kém phát triển, lợn nái chửa có nguy cơ bị bại liệt hai chân sau.

Một số loại thức ăn không nên dùng cho lợn nái chửa:

– Bỗng bã rượu tốt cho lợn thịt, nhưng không tốt cho lợn nái. Nếu ăn nhiều sẽ gây kích thích sẩy thai.

– Khô dầu bông có thể gây chết thai.

– Lá đu đủ tốt với nái nuôi con nhưng không tốt cho lợn nái chửa vì làm giảm nhịp đập của tim gây khả năng nuôi thai kém.

TS. Nguyễn Thị Liên Hương

Trung tâm Khuyến nông Quốc gia

>> Mời quý vị và bà con theo dõi video Máy nghiền cám 3A3Kw