Kỹ thuật trồng khoai tây thương phẩm cho năng suất cao

Khoai tây là một trong những loại củ có hàm lượng tinh bột cao và được người tiêu dùng ưa chuộng, sử dụng nhiều trong các bữa ăn hàng ngày. Thời gian trồng khoai tây khá ngắn chỉ 90 ngày đã cho thu hoạch và đem lại giá trị kinh tế cao gấp 2 -3 lần so với trồng lúa. Do vậy, lựa chọn khoai tây làm giống cây trồng hứa hẹn giúp bà con thu lãi lớn. Cùng tìm hiểu kỹ thuật trồng khoai tây thương phẩm qua bài viết dưới đây. Mời bà con tham khảo.

Nội dung bài viết

Bật mí kỹ thuật trồng khoai tây cho năng suất cao

Bật mí kỹ thuật trồng khoai tây cho năng suất cao

1. Chọn đất, chuẩn bị đất và giống trồng khoai tây

Chọn đất trồng khoai tây

Cây khoai tây thích hợp trồng trên các loại đất tơi xốp, đất cát pha, đất thịt nhẹ, đất phù sa ven sông chứa các thành phần có khối lượng nhẹ thoát nước và giữ ẩm tốt. Bà con có thể quy hoạch đất tập trung thành một vùng trồng khoai để chủ động tưới tiêu, tốt nhất là trồng ở ruộng và xen canh với cây lúa.

Cây khoai tây thích hợp trồng trên các loại đất tơi xốp

Làm đất

– Đảm bảo đất trồng đã được làm sạch cỏ dại và thu gom sạch tàn dư của các cây trồng vụ trước.

– Nếu đất còn ướt áp dụng biện pháp làm đất tối thiểu. Nếu đất khô cần cày bừa và lên luống.

– Nếu sử dụng ruộng lúa để trồng khoai tây cần cắt sát gốc rạ, tiến hành cày rãnh để thoát nước và chia luống. Diện tích ruộng lúa sử dụng xen canh khoai tây lớn, bà con có thể sử dụng máy cắt cỏ cầm tay hỗ trợ cắt gốc rạ nhanh hơn và sát tận gốc, đảm bảo đất đã loại bỏ hết tàn dư của cây lúa để chuẩn bị đất trồng tốt nhất.

– Nếu lên luống đơn để trồng 1 hàng cần đánh luống rộng 60 – 70 cm, cao 20 – 25 cm. Nếu lên luống đôi trồng 2 hàng cần đánh luống rộng 120 – 140 cm, rãnh rộng: 20 – 40 cm, sâu 15 – 20 cm. Việc làm rãnh giúp thoát nước dễ dàng hơn, tránh không để cây khoai tây bị úng nước làm thối củ giống và dễ làm tăng khả năng nhiễm sâu bệnh.

Làm đất trồng khoai tây

Chuẩn bị nguồn giống khoai tây

Bà con có thể lựa chọn một trong số các giống khoai tây thường được trồng phổ biến ở Việt Nam như:

ACT 53 (xuất xứ Anh)
Diamant (xuất xứ Hà Lan)
KT2
KT3
Mariela
Solara (xuất xứ Đức)
VT2 (xuất xứ Trung Quốc)
VC 38.6
PO3
P3
Sinora
Aladin
Eben
Atlantic
Marabel
Fl2215

Giống khoai tây quyết định tới năng suất mùa vụ

Bà con có thể để nguyên củ khoai tây giống hoặc cắt củ để trồng. Với các giống khoai tây có kích cỡ lớn, để giảm thiểu chi phí mua giống thì nên trồng bằng phương pháp cắt dính bao gồm các bước sau đây:

– Chuẩn bị củ giống: Củ giống cần được lựa chọn phải là các củ khoai ưu tú nhất có khối lượng từ 50g/củ trở lên và đã nảy mầm. Tốt nhất là dùng củ giống nhập khẩu hoặc củ giống được bảo quản trong kho lạnh ở điều kiện 4 độ C.

– Chuẩn bị vật liệu và xử lý dao cắt: Khi cắt củ giống cần sát khuẩn dao bằng cồn công nghiệp, lửa đèn cồn, lửa ngọn nến hoặc nhúng vào nước đun sôi. Dao cắt cần sắc và mỏng, không được dùng dao có bản dày, để tránh làm dập nát tế bào ở bề mặt lớp cắt. Sau mỗi lần cắt phải xử lý lại dao cắt để tránh lây lan bệnh từ củ bị bệnh sang củ sạch bệnh.

– Phương pháp và tiêu chuẩn miếng cắt: Cắt dọc củ khoai tây theo chiều của mầm đỉnh với tiết diện miếng cắt phải là nhỏ nhất, để tránh gây thương tổn không cần thiết.Cần cắt sao cho miếng cắt không rời hẳn ra mà còn dính lại khoảng 2 – 3 mm. Cắt củ xong, phải úp ngay hai miếng cắt còn dính lại với nhau (như trước khi cắt) rồi xếp vào khay đựng hoặc rổ, rá. Lưu ý không được cho củ giống đã cắt vào bao tải ẩm ướt và không cần xử lý củ giống sau cắt bằng bất kỳ loại hoá chất nào. Để đảm bảo khả năng phát triển thành cây con cao nhất, mỗi miếng cắt phải có ít nhất 2 mầm trở lên. Mỗi củ giống chỉ nên cắt đôi, không nên cắt 3 hay 4.

– Phương pháp và thời gian bảo quản củ giống sau cắt: Sau khi cắt, củ giống phải được bảo quản trong điều kiện 18 đến 20 độ C ở nơi mát mẻ, thoáng khí. Thời gian để miếng cắt lành lại vết thương mất khoảng 7 – 10 ngày. Trước khi trồng 1 – 2 ngày nên tách hẳn miếng cắt ra làm đôi để miếng cắt lành hoàn toàn.

Có thể để nguyên củ khoai tây giống hoặc cắt củ để trồng

2. Thời vụ trồng khoai tây

– Vùng Đồng bằng Bắc bộ: có thể trồng khoai tây vào 3 vụ. Vụ Đông Xuân sớm: Trồng đầu tháng 10, thu hoạch vào tháng 12. Vụ chính: Trồng từ 15/10 – 15/11, thu hoạch vào cuối tháng 1, đầu tháng 2 năm sau. Vụ Xuân: Trồng tháng 12, thu hoạch vào đầu tháng 3 năm sau.

– Vùng trung du và miền núi phía Bắc (thấp hơn 1000m so với mặt nước biển): Vụ Thu Đông trồng đầu tháng 10, thu hoạch tháng 1. Vụ Xuân trồng tháng 12, thu hoạch cuối tháng 3. Với vùng núi cao trên 1000m so với mặt nước biển: Vụ Thu Đông trồng đầu tháng 10, thu hoạch tháng 1. Vụ Xuân trồng vào tháng 2 và thu hoạch vào tháng 5.

– Vùng Bắc Trung bộ chỉ trồng vụ Đông: Trồng đầu tháng 11, thu hoạch cuối tháng 1.

– Vùng Tây Nguyên (Lâm Đồng) – Vụ mùa chính kéo dài trong mùa khô từ tháng 12 đến tháng 5. Trái vụ: vào mùa mưa từ đầu tháng 6 đến tháng 11.

Chú ý trồng khoai tây đúng thời vụ

3. Mật độ và khoảng cách trồng khoai tây

Bà con cần chuẩn bị 30 – 40 kg củ giống/sào Bắc Bộ tương ứng khoải 830 -1100 củ giống/ha với mật độ trồng như sau:

– Củ nhỏ: Cứ 1 m2 trồng 10 củ, mỗi củ cách nhau 17 – 20 cm.

– Củ bình thường: 1 m2 trồng 5 – 6 củ, khoảng cách từ 25 – 30 cm.

4. Cách trồng khoai tây từ củ

Cách trồng khoai tây nguyên củ

Rải rơm rạ đã được băm thành khúc ngắn hoặc bón lót phân chuồng đã ủ hoai mục, đạm và lân xuống đáy rồi lấp 1 lớp đất mỏng lên phân. Đặt củ khoai giống so le nhau, nằm ngang và mầm khoai hướng lên trên. Chú ý không để củ giống tiếp xúc với phân, nhất là phân hóa học, dễ làm xót rễ mới mọc.

Dùng đất bột, mùn, trấu phủ kín phía trên củ giống một lớp mỏng, sau đó dùng rơm rạ phủ lên toàn bộ mặt luống có độ dày khoảng 7 – 10 cm. Tưới nước ngay sau khi trồng đảm bảo đất và rơm rạ đủ ẩm; nếu độ ẩm đất còn cao thì không cần tưới. Có thể dùng một vài cục đất đè lên rơm rạ tránh rơm rạ bay nếu gió mạnh.

Trồng khoai tây nguyên củ

Cách trồng khoai tây bổ củ

Rạch hàng trên mặt luống, rải toàn bộ phân chuồng đã ủ hoai mục và lân vào rạch rồi trộn đều với đất trong rạch. Đặt miếng khoai đã bổ vào rạch với khoảng cách các miếng từ 25 -30cm. Chú ý tuyệt đối không để củ giống hoặc miếng bổ tiếp xúc trực tiếp với phân. Đặt mầm hướng lên trên, rồi phủ kín mầm bằng 1 lớp đất dầy từ 3 – 4 cm, không được để mầm hở.

5. Bón phân cho cây khoai tây

Lượng phân bón cho khoai tây

Bà con cần bón lượng phân như sau cho 1 hecta trồng khoai tây: Phân chuồng đã ủ hoai mục: 15 – 20 tấn; urê: 250 – 300 kg; lân supe: 350 – 400 kg; kali clorua: 150 – 200 kg.

Nếu dùng phân NPK cần đọc kỹ hướng dẫn trên bao bì và quy đổi về dạng phân đơn để điều chỉnh lượng bón cho phù hợp và cân đối.

Nếu bón phân NEB 26 thì giảm đi một nửa lượng đạm (trộn 7 ml NEB 26 với 1 kg đạm để bón sẽ có tác dụng tương đương với 2 kg đạm). Không phun NEB26 lên lá và không trộn NEB26 với phân khác ngoài đạm.

Cách bón phân cho khoai tây

– Bón lót: Rải toàn bộ phân chuồng và lân + 1/3 lượng đạm + 2/3 lượng kali lên trên mặt luống giữa hai hàng.

– Bón thúc lần 1: Sau khi cây mọc cao 15 – 20 cm bón thêm 1/3 lượng đạm và 1/3 lượng kali vào mép luống hoặc giữa 2 khóm khoai, không bón trực tiếp vào gốc cây vì dễ làm cây chết do rễ bị xót.

– Bón thúc lần 2: Sau thúc lần 1: 15 – 20 ngày: bón nốt 1/3 lượng đạm, 1/2 lượng kali.

– Chú ý: Bón lót nhiều kali sẽ cho củ to, bóng đẹp. Chỉ dùng phân chuồng đã ủ hoai mục, không bón phân chuồng tươi vì có nhiều vi khuẩn nấm bệnh làm củ trông xấu mã và dễ bị thối.

6. Cách chăm sóc khoai tây

Phủ luống khoai tây

Sau trồng có thể phủ luống khoai tây bằng các phụ phẩm nông nghiệp như: rơm, rạ hoặc mùn mục để tạo độ tơi xốp cho đất, tăng cường khả năng hấp thu và trao đổi chất.

Làm cỏ, vun gốc khoai tây

– Khi cây mọc lên khỏi mặt đất 7 – 10 ngày, cao khoảng 15 – 20 cm tiến hành chăm sóc lần 1 bằng cách xới đất nhẹ, làm sạch cỏ kết hợp bón thúc đợt 1 rồi vun luống, tỉa cây để lại 2 – 3 mầm chính.

– Cách lần 1 từ 15 – 20 ngày, sau khi tưới nước lần 2 thì tiến hành xới nhẹ, làm cỏ và vun luống lần cuối, lấy đất ở rãnh vun cho luống to và cao, dày, vun luống không đủ đất sẽ làm vỏ củ bị xanh. Vét đất ở rãnh để khi ruộng rút nước sẽ nhanh khô hơn.

Vun luống khoai tây

Tưới nước cho khoai tây

Đảm bảo đất luôn ẩm và nên dùng nước sạch (không bị ô nhiễm) để tưới. Trong 60 – 70 ngày đầu khoai rất cần nước, nếu thiếu nước hoặc nước trong ruộng không đồng đều lúc khô, lúc ẩm làm củ bị nứt, chất lượng củ và năng suất giảm.

Có hai phương pháp tưới cho khoai tây:

– Tưới gánh: Không tưới nước trực tiếp vào gốc mà tưới xung quanh gốc gây. Có thể kết hợp tưới với phân đạm và kali với liều lượng thùng 10 – 12 lít chỉ pha 1 nắm phân nhỏ là vừa. Không kết hợp tưới nước với phân chuồng vì làm nấm phát triển mạnh, gây thối củ.

– Tưới rãnh: Với ruộng phẳng, cho nước ngập 1/2 rãnh, khi nước ngấm đều thì tháo kiệt, tránh để nước đọng ở rãnh trong thời gian dài sẽ làm phát sinh và lây lan mầm bệnh. Đặc biệt, khi phát hiện trên ruộng có bệnh héo xanh do vi khuẩn thì tuyệt đối không được tưới rãnh sẽ tạo điều kiện cho bệnh phát tán rộng. Từ khi bắt đầu trồng đến khi khoai 60 – 70 ngày thường tưới nước 3 lần. Tưới phải kết hợp với xới đất, làm cỏ, bón thúc.

– Tưới lần 1: Sau trồng khoảng 2 – 3 ngày, nếu đất khô có thể dẫn nước vào ruộng. Nếu trồng khoai trên đất cát pha cho ngập 1/2 luống; đất thịt nhẹ cho ngập 1/3 luống.

– Tưới lần 2: Khoảng 2 – 3 tuần sau lần 1, với đất cát pha cho nước ngập 2/3 luống, đất thịt nhẹ cho ngập 1/2 luống làm như lần 1. Kết hợp bón thúc đợt 1 và nhổ bỏ cây bệnh, cây lẫn giống khác.

– Tưới lần 3: Sau lần tưới 2 khoảng 15 – 20 ngày tiến hành tưới nước lần 3 kết hợp bón thúc đợt 2 và khử lẫn cây lẫn giống, nhổ bỏ cây bệnh.

– Chú ý: Trước khi thu hoạch khoảng 2 tuần không được tưới nước. Nếu trời mưa phải tháo nước kịp thời để đất khô ráo.

>> Xem thêm: Cách trồng khoai lang đúng kỹ thuật

7. Phòng trừ sâu bệnh trên cây khoai tây

Thường xuyên kiểm tra đồng ruộng và áp dụng các biện pháp chăm sóc, quản lý cây trồng tổng hợp như: sử dụng giống kháng bệnh, thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học, kỹ thuật làm đất, bón phân, luân xen canh cây trồng hợp lý, vệ sinh đồng ruộng…là cách trồng khoai tây hiệu quả, phòng ngừa sâu bệnh, đem lại năng suất cao.

Sâu hại khoai tây

Sâu xám:

Sâu xám phát triển mạnh trong điều kiện thời tiết lạnh, ẩm độ cao, chủ yếu gây hại từ tháng 11 đến cuối tháng 2 ở giai đoạn cây còn non. Sâu xám thường cắn ngang gốc cây khi khoai tây.

Biện pháp phòng trừ: Dẫn nước ngập ruộng trước khi chuẩn bị đất trồng. Soi đèn bắt sâu vào 9 – 10 giờ tối hoặc vào buổi sáng sớm. Dùng bẫy chua ngọt để bẫy bướm với liều lượng: 4 phần đường đen + 4 phần dấm + 1 phần rượu + 1 phần nước + 1% thuốc. Dùng Basudine hạt để xử lý đất với liều lượng dùng từ 41,5 – 55,5 kg/ha hoặc dùng Nuvacron nồng độ 0,15%; Sumicidin 0,1% phun vào buổi chiều sau trồng.

Nhện trắng:

Nhện trắng thường xuất hiện và gây hại khi thời tiết ấm. Chúng tụ tập ở mặt dưới lá non, ngọn cây và chích hút dịch làm cho lá và ngọn quăn lại. Dùng Supracide 40EC hoặc Pegrasus để phun tiêu diệt nhện.

Bọ trĩ:

Bọ trĩ xuất hiện và gây hại khi thời tiết ấm. Chúng chích hút dịch lá làm cho lá bị khô và chết. Dùng thuốc Supracide 40EC hoặc Treebon 10EC hoặc Sumicidin 20ND hoặc Bassa 50EC, Sherpa nồng độ 0,1 – 0,15% để phun diệt bọ ngay sau khi thấy sự xuất hiện của chúng.

Rệp:

Thời kỳ cây khoai tây sinh trưởng mạnh (30 – 60 ngày tuổi) thường có rệp xuất hiện. Chúng tụ tập ở phần ngọn, ở các nách lá, nằm dưới mặt lá. Khi khoai gần được thu hoạch, rệp sống chủ yếu ở gốc cây, bám vào mắt củ khoai gần mặt đất. Đến khi bảo quản, nhất là bảo quản bằng kho tán xạ thì rệp sống tập trung ở mắt củ, xung quanh mầm để hút dịch, làm thui mầm khoai.

Nếu mật độ rệp xuất hiện cao, phun thuốc Altach 5EC, Cyper 25EC (20 ml/16 lít nước), Mospilan 3EC (20 ml/16 lít nước), Hopsan 75EC (50 ml/16 lít nước), Nouvo 3.6EC (8 – 10 ml/16 lít nước); Pegasus 500EC hoặc Treebon 10EC để phòng trừ.

Cây khoai tây bị rệp

Sâu hà khoai tây:

Sâu hà khoai tây chưa xuất hiện ở vùng trồng khoai tây miền Bắc, nhưng đã có ở Đà Lạt từ lâu. Sâu hà khoai tây gây hại ở thân, lá và củ. Khi chuyển giống khoai tây từ Đà Lạt đi vùng khác cần lưu ý loại sâu bệnh này để tránh lây lan. Tiêu diệt bằng cách dùng Sherpa để phun.

Bệnh chính hại khoai tây

Bệnh vi rút xoăn lùn:

Bệnh xoăn lùn thường làm giảm từ 10 – 90% năng suất. Lá cây bị xoăn lại, nhăn, phiến lá gồ ghề không phẳng, phiến lá có màu xanh đậm xen kẽ xanh nhạt trông không bình thường, củ nhỏ và ít củ, cây còi cọc thấp lùn xuống.

Bệnh vi rút khảm:

Bệnh làm giảm năng suất 10 – 15%. Biểu hiện: Phiến lá có những vết đốm mầu vàng nhạt xen với mầu xanh tạo thành vết khảm lốm đốm.

Bệnh vi rút cuốn lá (PLRV):

Gây hại nghiêm trọng và làm giảm năng suất tới 90%. Biểu hiện: Lá phía dưới bị cong cuốn lên, khi nắm lá vào tay và bóp mạnh, lá bị gẫy giòn.

Biện pháp phòng trừ các bệnh hại đã nêu trên:

Diệt trừ các tác nhân truyền bệnh như rệp và bọ phấn…
Sử dụng giống sạch bệnh và nhổ bỏ cây bệnh
Bón phân cân đối, không bón nhiều phân đạm
Luân canh cây trồng, thu dọn sạch tàn dư cây bệnh trên đồng ruộng
Không trồng khoai tây gần ruộng trồng cà chua, bầu bí
Gieo ươm cây con trong nhà lưới ngăn cản bọ phấn gây hại
Sử dụng thuốc để trừ bọ phấn: Nouvo 3.6EC (8 – 10 ml/16 lít nước), Altach 5EC (15 – 20 ml/16 lít nước), Cyper 25EC (15 – 20 ml/16 lít nước), Wellof 330EC (40 ml/16 lít nước)

Bệnh héo xanh:

Bệnh héo xanh do vi khuẩn Ralstonia solanacearum gây nên với tốc độ lây lan nhanh. Đây là loại bệnh nghiêm trọng phổ biến ở vùng có khí hậu nhiệt đới nóng ẩm.

Biện pháp phòng trừ:

Sử dụng củ giống sạch bệnh, không bón phân tươi và nhổ bỏ cây bệnh.
Luân canh với lúa nước, không nên trồng khoai tây ở những ruộng mà trước đó vừa mới trồng khoai tây, cà chua, cà hoặc thuốc lá…

Cây khoai tây bị héo xanh

Bệnh mốc sương:

Do nấm Phytophthora infestans gây nên khi nhiệt độ xuống thấp từ 15 – 18 độ C có mưa phùn kéo dài, trời nhiều mây mù, độ ẩm không khí cao thường phát sinh bệnh mốc sương.

Trị bệnh bằng cách kiểm tra đồng ruộng và phun đều trên 2 bề mặt của lá bằng thuốc Boóc đô nồng độ 1% hoặc Ridomil Mancozeb 72W; Zineb pha 25 – 30 gam/1 bình 10 lít.

Bệnh héo vàng:

Bệnh héo vàng do nấm Fusarium spp. gây ra khi trời nóng. Bệnh thường gặp ở thời kỳ cây mới mọc và cây phát triển, làm cho củ bị bệnh, gây ra thối khô trong kho bảo quản. Ban đầu những lá ở phía dưới bị vàng úa, sau đó những lá trên ngọn cũng vàng rồi héo và chết toàn cây. Bào tử nấm trên cây rơi xuống đất và xâm nhập vào củ. Nấm héo vàng bám vào củ khó phát hiện hơn nấm lở cổ rễ khiến củ bị thối khô trong kho.

Biện pháp phòng trừ:

– Sử dụng củ giống sạch bệnh để trồng
– Trồng khoai tây luân canh với lúa nước
– Nhổ bỏ cây bị bệnh để tránh lây lan
– Sử dụng thuốc Moceren loại 25%WH phun lên cây với nồng độ 10 – 12 g/l

>> Xem thêm: Kỹ thuật trồng đậu tương

8. Thu hoạch và bảo quản khoai tây

Thu hoạch khoai tây

– Trước khi thu hoạch, bà con cần loại bỏ cây bị bệnh, cắt bỏ thân lá để hạn chế bệnh hại lây lan củ giống.

– Thu hoạch khoai tây khi thấy lá vàng, cây rạc dần trong thời tiết khô ráo. Khoai tây giống thu hoạch sớm hơn 5 – 7 ngày so với khoai thương phẩm.

– Khi thu hoạch, cần phân loại cỡ củ, củ to và nhỏ riêng rẽ, xếp nhẹ nhàng cho vào sọt ngay trên đồng ruộng để tránh xây xát củ.

Thu hoạch khoai tây

Bảo quản khoai tây

– Loại bỏ những củ bị dập, không nguyên vẹn, bị sâu, thối.

– Bảo quản ở nơi khô, tối và thoáng khí tránh làm khoai tây mọc mầm.

Bài viết trên đây vừa chia sẻ tới bà con kỹ thuật trồng khoai tây với mục đích giúp bà con có được những kiến thức cơ bản về cách trồng và chăm sóc cây khoai tây hiệu quả. Chúc bà con có được vụ mùa bội thu.