Chia sẻ cách trồng cà gai leo đơn giản, thu hiệu quả kinh tế cao

Cà gai leo được các thầy thuốc đánh giá là một trong những cây thuốc nam có tác dụng giải độc và chữa các bệnh về gan tốt nhất hiện nay. Ngoài ra, loại cây này thường được sử dụng để chữa trị một số bệnh như: phong tê thấp, đau nhức khớp xương, cảm cúm, giải độc rượu bia… Nhờ khả năng chữa bệnh hiệu quả và an toàn, cà gai leo đang được nhiều hộ gia đình lựa chọn làm giống cây trồng. Bài viết dưới đây xin giới thiệu cách trồng cà gai leo chuẩn nhất, đem lại giá trị kinh tế cao để bà con tham khảo.

Nội dung bài viết

Đặc điểm sinh thái của cây cà gai leo
Phân biệt cà gai leo và cà dại
Kỹ thuật nhân giống cây cà gai leo
Kỹ thuật trồng cây cà gai leo
Kỹ thuật thu hái và bảo quản cà gai leo

Đặc điểm sinh thái của cây cà gai leo

Cà gai leo là cây dược liệu sống lâu năm. Trung bình, thân cây có thể leo dài tới 6 mét hoặc hơn. Những cây sống lâu năm, thân sẽ hóa gỗ, vỏ nhăn và phân thành nhiều cành, phía trên cành có phủ lông hình sao và mọc nhiều gai. Cây thường mọc lá kiểu so le. Lá cây có hình dáng thuôn hoặc bầu dục. Mặt trên của lá chứa gai, mặt dưới xuất hiện lớp lông mềm màu trắng.

Hoa cà gai leo thường mọc ở dưới nách lá, màu tím nhạt hoặc trắng và mọc thành từng chùm. Quả cà gai leo có hình cầu, đường kính khoảng 5 -7 mm, mọng và đỏ khi chín. Thời điểm ra hoa thường dao động từ tháng 4 – 5 hàng năm và đậu quả từ tháng 7 – 9.

Cây cà gai leo

Đây là loài cây mọc hoang, nên chúng ta có thể dễ dàng tìm thấy cây cà gai leo ở ngoài bờ cỏ, vệ đường, bờ ruộng… ở khắp nơi từ vùng trung du, núi thấp cho tới vùng đồng bằng hoặc ven biển. Ở Việt Nam, cây cà gai leo phân bố chủ yếu ở miền Bắc cho tới Huế. Hiện tại, một số tỉnh đã chuyển hướng trồng nhiều loại dược liệu này như: Thanh Hóa, Nghệ An, Thái Bình.

Rễ và phần dây của cây thường được sử dụng trong các bài thuốc nam để chữa bệnh. Bà con có thể thu hái các bộ phận của cây cà gai leo ở bất kì thời điểm nào trong năm rồi đem rửa sạch, thái thành những đoạn nhỏ. Sau đó đem phơi khô, bảo quản và sử dụng dần.

Phân biệt cà gai leo và cà dại

Cà gai leo có hình dáng khá giống cà dại khi phát hiện ở ngoài tự nhiên. Do vậy rất nhiều người nhầm lẫn và hái nhầm. Sau đây, may3a.com xin chia sẻ cách phân biệt 2 loại cây này như sau:

– Thân cây: cà gai leo thường thấp hơn cây cà dại. Nếu cây cà dại có thân mọc thẳng đứng, cao từ 2 -3m thì cây cà gai leo thường chỉ cao từ 0.6 – 1m, thân nhỏ, tán rộng ra các hướng.

– Lá cây: lá cây cà gai leo nhỏ hơn cây cà dại. Nếu chiều dài lá cà gai leo từ 3 -4cm thì cây cà dại có lá khá to từ 5 – 10 cm.

– Quả: cây cà gai leo có quả nhỏ, chín đỏ với đường kính 5-7mm. Quả cây cà dại có đường kính từ 10 -15mm và màu vàng khi chín.

Phân biệt các loại cà gai

Kỹ thuật nhân giống cây cà gai leo

Chọn giống cà gai leo

Bà con thường lựa chọn các quả cà gai leo có phẩm chất tốt từ vụ trước để làm giống cho vụ sau. Do vậy, cần chọn những quả già, kích cỡ to, tròn đều, chín đỏ. Không nên chọn những quả còn xanh hoặc ương để lấy hạt, sẽ không đảm bảo chất lượng.

Sau khi chọn được quả cà giống, đem phơi thật khô cho tới khi da nhăn lại và chuyển đen là đạt yêu cầu. Sau đó tách lấy hạt để làm giống. Lựa chọn những hạt căng mẩy, không lép, không mối mọt và có màu vàng để làm giống.

Hạt giống cà gai leo

Gieo ươm, chăm sóc cây cà gai leo giống

Một trong những bí quyết giúp tăng tỉ lệ nảy mầm trước khi gieo ươm chính là đem hạt giống đã qua tuyển chọn nhâm vào nước ấm 40 độC trong vòng 15 phút để kích thích tốc độ nảy mầm và loại bỏ những hạt lép nổi lên trên mặt nước.

Nên gieo cây giống vào mùa xuân hoặc thu giúp cây nhanh nảy mầm. Đất cần được chuẩn bị tốt, xới đất tơi xốp và đủ ẩm. Khi gieo hạt xong, phải đảm bảo bề mặt thoáng mát và đủ ánh sáng để cây phát triển tốt.

Sau khi gieo hạt, duy trì độ ẩm của đất bằng cách tưới nước từ 1 – 2 lần/ngày, tùy thuộc cấu trúc và tính chất của đất. 1 tuần sau khi gieo hạt, khi cây đã mọc được vài lá mầm thì có thể tiến hành tưới nước theo kiểu phun sương để tránh làm gãy hoặc đổ cây. Trong quá trình ươm cần phải thường xuyên chăm sóc cây giống bằng cách làm sạch cỏ dại và dọn dẹp vệ sinh luống thật kĩ để loại trừ mầm bệnh.

Luống cà gai leo giống

Làm bầu ươm cà gai leo

Khi cà gai leo giống đạt từ 1 -2 tuần tuổi, có thể đưa cây giống vào bầu đất. Chuẩn bị bầu đất bằng cách lựa chọn các loại đất tơi xốp, có kích cỡ cục đất nhỏ rồi trộn với phân chuông đã ủ hoai mục. Đóng đất đã chuẩn bị vào túi bầu có kích cỡ 7 x 12cm. Tiếp theo, đánh cả cụm đất quanh rễ đưa vào bầu đất. Nên lựa chọn các cây giống có kích cỡ đều nhau, thân hình khỏe mạnh. Sau khi ươm cây cà gai leo trong bầu đất từ 25 – 30 ngày để cây phát triển khỏe mạnh là có thể tiến hành chuyển ra vườn trồng cây nguyên liệu.

Bầu ươm cà gai leo

Kỹ thuật trồng cây cà gai leo

Thời vụ và mật độ trồng cà gai leo

Gieo hạt và ươm cây vào bầu đất trong khoảng tháng 1 – 2 hàng năm và đưa cây giống ra vùng trồng dược liệu từ tháng 2 -3 hàng năm khi thời tiết mát mẻ, cây mau ra bén rễ vào đất.

Bà con có thể trồng cà gai leo với mật độ dao động từ 38000 – 40000 cây/ha. Khoảng cách các cây với nhau từ 40 x 40 cm hoặc 50 x 50 cm tùy thuộc vào từng loại đất riêng biệt.

Làm đất trồng cà gai leo

Cà gai leo là cây dễ sống, dễ sinh trưởng do vậy phù hợp với nhiều loại đất và nhiều kiểu khí hậu khác nhau. Tuy nhiên, để đạt được năng suất như mong đợi, bà con không nên trồng loại dược liệu này tại những vùng đất trũng hoặc đất ngập nước.

Lựa chọn những khu vực có đủ ánh sáng, cung cấp đủ độ ẩm và đất có độ tơi xốp để làm vùng trồng dược liệu. Nên đặt khu vực trồng cây tại những nơi gần nguồn cấp nước để chủ động công tác tưới tiêu. Trước khi trồng cây, cần xới đất tơi xốp, lên luống rộng 70 cm, tạo rãnh sâu 30 cm. Bón lót cho đất với tỉ lệ: 10 tấn phân chuồng đã ủ hoai mục kết hợp với 3 tân phân vi sinh và 200kg vôi bột khử trùng cho 1 hecta đất canh tác.

Làm đất trồng cà gai leo

Cách trồng cây cà gai leo

Tưới nước

Cần tưới nước đủ lượng để cung cấp đủ độ ẩm cho đất giúp cây sinh trưởng và phát triển tốt. Đặc biệt vào mùa khô và trong thời kì tạo quả, quả sắp chín. Bà con có thể tưới nước thủ công hoặc sử dụng hệ thống tưới tự động, hệ thống tưới nhỏ giọt tùy theo điều kiện cụ thể.

Hệ thống tưới cà gai leo

Cắt tỉa, tạo hình

Sau tháng 5, cà gai leo bắt đầu ra hoa. Trong thời kì này, cây bắt đầu phát triển mạnh, tán cây chùm kín luống. Do đó, bà con cần cắt tỉa cành, tạo hình tán vừa thu hoạch trước 1 phần thân cây, vừa giúp có khoảng không đủ để cây quang hợp.

Sang tháng 7 -8, cây bắt đầu cho quả chín và bắt đầu bước vào thời kì thu hoạch. Cần cắt toàn bộ thân cây, chỉ để cách gốc khoảng 15 – 20 cm đủ để cây tiếp tục phát triển trong các vụ kế tiếp.

Diệt cỏ

Biện pháp tốt nhất để diệt cỏ chính là phòng trừ. Bà con tiến hành phủ gốc bằng cỏ, rác, thân cây, rơm rạ hoặc nilong để ngăn ngừa cỏ dại phát triển. Sau mỗi trận mưa to, cần xới phá váng để ngăn ngừa mầm cỏ nhú. Định kì làm cỏ 2 vụ vào tháng 1-2 và tháng 8 -9. Kết hợp với xới gốc 2 -3 lần/năm.

Phủ bạt nilon cho luống cà gai leo

Bón phân khi trồng cà gai leo

Một trong những bí kíp của cách trồng cà gai leo dược liệu mau lớn chính là chăm bón kĩ càng, cung cấp đủ chất dinh dưỡng để cây mau phát triển. Do vậy, bón phân là công đoạn rất cần thiết để hỗ trợ cây có đủ chất dinh dưỡng sinh trưởng. Ngoài quá trình bón lót, cần duy trì bón thúc và chia ra làm 3 lần như sau (lượng phân bón sử dụng cho 1 hecta canh tác):

Lần thứ nhất: bón 140 – 180 kg đạm ure sau 7 – 10 ngày chuyển bầu ươm ra vùng trồng dược liệu.
Lần thứ 2: bón 300 – 400 kg phân NPK và 250 – 300 kg đạm ure sau 20 – 25 ngày trồng cà gai leo.
Lần thứ 3: bón 300 – 400 kg phân NPK và 210 – 220 kg đạm ure sau 35 ngày trồng cà gai leo.

Phòng trừ sâu bệnh

Do có nguồn gốc từ cây dại, cà gai leo có sức sống mãnh liệt, ít mắc bệnh nên quá trình trồng loài dược liệu này diễn ra vô cùng đơn giản. Mặc dù vậy, ở giai đoạn cây còn non, vẫn có một số loại sâu bệnh cắn phá, gây ảnh hưởng tới năng suất và chất lượng của mùa vụ như: sâu đo, sâu róm, sâu đục thân…

Nếu mật độ sâu bệnh thưa thớt thì có thể tiêu diệt bằng bẫy, bắt bằng tay hoặc sử dụng thuốc sinh học. Nếu sâu bệnh cắn phá mạnh, mức độ gây hại lớn, cần sử dụng các loại thuốc hóa học có hoạt lực mạnh như:Catex 1.8EC, 3.6 EC; Shepatin 50EC… hoặc các chế phẩm sinh học có chứa vi khuẩn Bacillus Thuringiensis: V-BT 16000WP, Biocin 16WP…

Kỹ thuật thu hái và bảo quản cà gai leo

Bà con có thể tiến hành thu tỉa bớt phần thân khi trồng cà gai leo sang tháng thứ 5 – 6 để đảm bảo cung cấp đủ ánh sáng cho cây phát triển cũng như có thêm thu nhập giữa vụ.

Sau 7 tháng trồng cây, khi quả cà gai leo bắt đầu chín, bà con có thể thu hoạch toàn bộ thân, lá, quả bằng cách cắt cả thân và chỉ chừa lại 15 – 20 cm cách gốc, để cây sinh trưởng vào vụ tiếp theo.

Thu hoạch cà gai leo

Mô hình trồng cà gai leo đang chứng tỏ được tính kinh tế cao khi giúp bà con thu được lợi nhuận lên đến 250 triệu/ha/năm sau khi đã trừ các chi phí trồng và chăm bón. Với chia sẻ cách trồng cà gai leo trên đây, chúc bà con nắm vững kiến thức và áp dụng vào thực tế thành công, thu được hiệu quả kinh tế như mong đợi.

>> Xem thêm: Tư vấn mua máy băm cà gai leo

Mời bà con theo dõi video sử dụng máy băm cà gai leo 3A16Hp